طب کار (occupational medicine ) شاخه‌ای از طب پیشگیری است که در زمینه‌ی پایش سلامت و خدمات سلامت شغلی فعالیت دارد. بر این اساس پایش سلامت محیط کار یکی از فعالیت‌هایی است که مبتنی بر ارزیابی سلامت نیروهای کار است. در این ارزیابی شرایط جسمانی فرد بررسی می‌شود تا نقص احتمالی فرد که ممکن است در انجام وظایف شغلی اختلال ایجاد کند تشخیص داده شود. بررسی و پایش سلامت منحصر به شغل و فعالیت خاصی نیست و در حیطه‌های مختلف کاری انجام می‌شود. این امر می‌تواند موجب بالا رفتن سطح کارایی و بهره‌روی نیروهای مدیریتی و خدماتی، کارکنان ادارات و حتی کارگران کارخانجات شود. در این مقاله اطلاعات جامعی در مورد طب کار و پایش سلامت اصفهان به شما می دهیم.
آشنایی با اهمیت پایش سلامت
به طور کلی بررسی‌های پزشکی و پایش سلامت بدو استخدام با هدف حفظ سلامت نیروی کار و ارتقا سلامت کارکنان انجام می‌شود. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است فقدان خدمات بهداشتی حرفه‌ای مناسب موجب کاهش ظرفیت کاری و و زیان اقتصادی به میزان ۱۰ تا ۲۰ درصد تولید ناخالص ملی می‌شود. به این ترتیب هزینه‌ی پایش سلامت از هزینه‌های ناشی از بیماری و از کار افتادگی کمتر است و باعث افزایش بهره وری اقتصادی و ارتقای سطح سلامت می‌شود.
انواع آزمایشات طب کار
برای استخدام و بررسی سلامت کارکنان آزمایشات قبل از استخدام فرد به‌صورت قانونی الزامی است و متناسب با شرایط احتمالی که ممکن است فرد را تهدید کند در فاصله‌های زمانی معین به شکل معاینات دوره‌ای انجام می‌شود.
بر این اساس انواع آزمایش‌ها شامل موارد زیر است:
آزمایش طب کار در بدو استخدام
در این آزمایشات، ارزیابی قابلیت‌های جسمی و روانی فرد برای انجام کار، حفظ سلامت سایر کارکنان، تعیین تعداد و فاصله‌ی آزمایشات بعدی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. براساس قوانین سازمان تامین اجتماعی متقاضیان بیمه حتما باید این آزمایش‌ها را انجام دهند.
آزمایش طب کار برای معاینات دوره‌ای
این معاینات در طول مدت زمان کار کردن با اهداف زیر انجام می‌شود:
- شناخت به موقع بیماری‌های ناشی از کار
- بررسی شرایط محیط کار برای بیماران قبلی و برنامه ریزی برای سازگار نمودن محیط کار با شرایط جسمانی کارکنان
- آزمایش طب کار به منظور تعیین محدودیت‌های شغلی
- آزمایشات طب کار برای برخی افراد با این هدف انجام می‌شود که شغل مناسب آن‌ها مشخص شود و با بررسی محدودیت‌های حرکتی آن‌ها شغل مناسب به آن‌ها پیشنهاد شود.
آزمایشات طب کار برای برگشت به کار
کارکنان یا کارمندانی که بعد از مدت طولانی می‌خواهند به کار خود برگردند باید به لحاظ توانایی جسمی و روحی بررسی شوند و مشخص شود آیا هنوز هم مانند قبل توان کار کردن دارند یا نه؟
شیوه‌ی انجام پایش سلامت چگونه است؟
کارفرمایان موظف هستند قبل از شروع به کار از قابلیت و استعداد جسمانی کارگران یا کارمندان متناسب با کارهای محول شده اطمینان کسب کنند زیرا مطابق قوانین تامین اجتماعی اگر فردی به کاری مشغول شود که خارج از توانش باشد، کارفرما موظف است به او غرامت بدهد. بنابراین برای پایش سلامت دقیق مراحل زیر تعریف شده است.
مرحله‌ی اول: مراجعه به پزشک
اولین مرحله از پایش سلامت مراجعه به پزشک و تشکیل پرونده است. پرونده‌ی پزشکی به معنای یک شرح حال کامل از بیمار است که شامل موارد زیر است:
- سابقه‌ی ابتلا به بیماری
- سابقه بیماری خانوادگی
- عادت‌ها و شیوه‌های زندگی
- وضعیت قد، وزن و BMI
مرحله‌ی دوم: انجام آزمایشات
در این مرحله برای بررسی دقیق‌تر، پزشک چکاپ کامل یا آزمایش برای بیمار درخواست می‌کند. آزمایشات روتین در پایش سلامت طب کار شامل موارد زیر است:
آزمایش خون، ادرار، مدفوع
این آزمایش به طور کامل انجام می‌شود و شامل موارد زیر است:
- شمارش کامل سلول‌های خونی(CBC)
- بررسی میزان قندخون
- بررسی میزان چربی خون( تری‌گلیسیرید، کلسترول، LDL, HDL)
- بررسی عملکرد کبد شامل بیلی‌روبین، آنزیم کبد
- بررسی عملکرد کلیه شامل اندازه گیری اوره و کراتین
- آزمایش HIV
- بررسی میزانD3
- آزمایش کامل ادرار برای بررسی سلامت کلیه‌ها و مجاری ادراری از نظر وجود سنگ کلیه، عفونت ادراری، خون در ادرار انجام می‌شود.
- آزمایش کامل مدفوع به منظور بررسی خون در مدفوع، بررسی عفونت‌های روده‌ای مانند وجود انگل و کیست، بررسی آنتی ژن هلیکو باکتر
بررسی سیستم قلب و عروق با تست نوار قلب
الکتروکاردیوگرام یا نوار قلب (ECG) به ثبت نوشتاری پتانسیل‌های تولید شده توسط قلب گفته می‌شود. برای بررسی ایسکمی قلب، بی نظمی ضربان قلب یا موارد دیگر کاربرد دارد.
اقدامات تصویر برداری
اقدامات تصویربرداری شامل: رادیوگرافی قفسه سینه؛ سونوگرافی پروستات در آقایان؛ سونوگرافی و ماموگرافی سینه در خانم‌ها؛ سی‌تی اسکن و ام آر آی از اندام‌های داخلی بدن در صورت صلاح دید پزشک می شود.
شنوایی سنجی و بینایی سنجی
اختلالات بینایی و شنوایی با توجه به آسیب‌ها و مخاطراتی که ممکن است در محل کار برای فرد ایجاد نماید، حتماً باید با شنوایی سنجی (ادیومتری) و بینایی سنجی (اپتومتری) بررسی شود.
انجام تست تنفس (اسپیرومتری)
یکی از معاینات اولیه برای طب کار تست تنفس یا اسپیرومتری است. بررسی توان تنفسی افراد، تضمین سلامتی آن‌ها در محیط کار است. آزمایش اعتیاد مواد مخدر به صورت روتین در آزمایشات طب کار انجام نمی‌شود اما در صورتی که کارفرما درخواست نماید، می‌توان از طریق آزمایش خون یا ادرار آن را بررسی نمود.
مرحله‌ی سوم: اعلام نتیجه‌ی بررسی‌ها
بعد از پایان آزمایشات و بررسی‌ها، نتایج آن توسط پزشک بررسی می‌شود و یکی از سه نتیجه‌ی زیر حاصل می‌شود:
- شرایط فرد برای کار بلامانع تشخیص داده می‌شود.
- فرد با شرایط ویژه‌ای مشغول به کار می‌شود.
- به پزشک یا متخصص دیگری ارجاع داده می‌شود.
معاینات دوره‌ای طب کار در زمره‌ی معاینات غربالگری هستند و به همین دلیل ماهیت آن‌ها شناسایی بیماری‌ها است نه تشخیص دقیق و قطعی بیماری، بنابراین بعد از شناسایی شاغلین مشکوک به بیماری‌های شغلی، فرد برای تشخیص دقیق‌تر به پزشک متخصص ارجاع داده می‌شود.
مطابق تشخیص پزشک ممکن است فرد برای اطمینان از سلامتی و بررسی‌های بیشتر و تخصصی‌تر به متخصص قلب و عروق، متخصص مغز و اعصاب، متخصص گوش و حلق و بینی، متخصص ارتوپد، متخصص اورولوژی برای آقایان، متخصص زنان برای خانم‌ها، فوق تخصص گوارش ارجاع داده شود، اما در نهایت نظر پزشکی با همکاری پزشک با کارشناس بهداشت حرفه‌ای، پرستار، روانشناس تایید می‌شود.
فهرست مراکز طب کار در اصفهان
لیست مراکز مرتبط با طب کار تامین اجتماعی در اصفهان به همراه آدرس و شماره تماس آن‌ها به شرح جدول زیر است:
| نام مرکز | آدرس مراکز طب کار تامین اجتماعی در اصفهان | شماره تماس |
| طب کار بیمارستان خانواده | اصفهان، بلوار صفه، کلینیک تخصصی خانواده | ۰۳۱-۳۶۲۴۰۴۱۷ |
| طب کار سلامت گستر بیستون | اصفهان، خیابان امام خمینی، خیابان باباگلی، بعد از بانک ملی | ۰۳۱-۳۳۸۶۰۱۴۴ |
| طب کار سلامت گستر دانیال | اصفهان، خیابان امام خمینی، روبروی گز سکه، کوی مشکین، ساختمان آریا، طبقه چهارم | ۰۳۱-۳۳۳۳۲۱۶۳ |
| طب کار نقش جهان | اصفهان، خیابان باهنر، جنب مسجد امام سجاد، ساختمان پزشکی باهنر | ۰۳۱-۳۳۳۹۲۲۵۶ |
| طب کار دکتر حبیب الهی | اصفهان، خیابان امام خمینی، خیابان امیرکبیر، جنب بانک صادرات، طبقه فوقانی ساختمان پارس کامیون | ۰۳۱-۳۳۸۷۵۳۷۲ |
| طب کار سپاهان | اصفهان، خیابان شهید آیت اله اشرفی اصفهانی، سه راه رهنان، خیابان مطهری، نبش میدان امام حسین | ۰۳۱-۳۷۳۹۱۴۰۲ |
| طب کار کوثر | اصفهان، خیابان امام خمینی، خیابان باباگلی، جنب کارواش بزرگ | ۰۳۱-۳۳۸۸۰۵۵۳ |
| طب کار سینا | اصفهان، خیابان جی، چهار راه اریسون، طبقه فوقانی داروخانه دکتر آردانه | ۰۳۱-۳۵۲۵۴۶۷۰ |
| طب کار پارسیان | اصفهان، بزرگراه شهید خرازی، سه راه آیت الله اشرفی، جنب کوچه ۹ | ۰۳۱-۳۲۳۴۶۵۶۷ |
| طب کار سلامت خوبان | اصفهان، خیابان شیخ صدوق شمالی، کوچه تاتار، طبقه ۲، واحد۱ | ۰۳۱-۳۶۶۴۴۱۳۳ |
| طب کار صدیقین | اصفهان، خیابان کاوهسه، راه ملک شهر، ابتدای خیابان بهارستان، نبش کوچه ۷، پلاک ۲۹ | ۰۳۱-۳۴۴۳۲۱۹۴ |
| طب کار آراد طب | اصفهان، خیابان ارتش، بعد ازخانه معلم، روبروی بانک مهر اقتصاد، طبقه فوقانی باشگاه ماکان | ۰۳۱-۳۶۲۰۰۰۹۱ |
| طب کار رهپویان سلامت پاسارگاد | اصفهان، بزرگراه شهید چمران، انتهای خیابان بعثت فلکه دولت آباد، شرکت تاکسیرانی، طبقه اول | ۰۳۱-۳۴۶۲۰۸۰۳ |
سخن پایانی
هدف اصلی طب کار حفظ و بهبود سلامت جسمی و روحی کارکنان مراکز اداری و صنعتی است. متخصصان این رشته محیط کار و وضعیت کارکنان را بررسی می‌کنند و بیماری‌ها و آسیب‌های ناشی از کار را در مراحل اولیه تشخیص می‌دهند. به این ترتیب هم از پیشرفت عارضه و هم از بروز موارد نظیر آن پیشگیری می‌کنند.
در این راستا کلینیک چکاپ شهرک سلامت اصفهان در فضایی مطلوب و کادری مجرب کلیه خدمات در حوزه پایش سلامت و طب کار را در شهر اصفهان ارائه می نمایند. یکی از مزیت های این مجموعه هم جواری با آزمایشگاه ملل واقع در شهرک سلامت اصفهان است که می توان کلیه آزمایشات مربوط به پایش سلامت را در کم ترین زمان ممکن و بالاترین دقت انجام داد.
کلینیک چکاپ شهرک سلامت اصفهان ، اولیه مجموعه متمرکز و تخصصی در حوزه پایش سلامت آماده ارائه خدمات به کارگاه های خصوصی، کارخانه های دولتی، شرکت های پتروشیمی، پالایشگاه ها و کلیه شهرک های صنعتی استان اصفهان می باشد.
