اصطلاحات متداول دندانپزشکی

در این مقاله اصطلاحات معروف دندانپزشکی که ممکن است برایتان ناشناخته باشد را توضیح می دهیم. آشنایی با اصطلاحات دندانپزشکی باعث می شود هنگام مراجعه به مطب دکتر توضیحات و راهنمایی های او را بهتر درک کنید و از وضعیت دندان هایتان اطلاع دقیق تری داشته باشید.

دندانپزشکی شاخه ها و تخصص های متعددی دارد که هر تخصص اصطلاحات متداول خودش را دارد و در توضیح هر کدام از پزشکان و متخصص های همان موضوع به عنوان منابع معتبر کمک گرفته شده است.

اصطلاحات متداول دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی

اصطلاحات مربوط به دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی به همت جناب آقای دکتر محمد عاطفت متخصص دندانپزشکی ترمیم و زیبایی اصفهان جمع آوری و ارائه شده است.

ایمپلنت (implant)

ایمپلنت دندان یک پیچ است که به عنوان ریشه دندان توسط متخصص ایمپلنت درون فک قرار داده می شود.

ایمپلنت پانچ (puncture implant)

یا ایمپلنت فلپلس یکی از بهترین روش های کاشت ایمپلنت است که به وسیله آن می توانید دندان از دست رفته خود را در سریع ترین زمان ممکن بدون نیاز به جراحی  جایگزین کنید .هنگام جای گذاری ایمپلنت معمولا لثه به وسیله تیغ جراحی باز می شود سپس ایمپلنت در استخوان کاشته می شود اما در ایمپلنت پانچ این گونه نیست .ایمپلنت پانچ نیازی به بخیه ندارد بنابراین اگر از جراحی و بخیه می ترسید ما به شما این روش را پیشنهاد می کنیم.در این نوع ایمپلنت دندانپزشک برای پیدا کردن زاویه و موقعیت مناسب ایمپلنت در استخوان از تصاویر سه بعدی استفاده می کند.

ایمپلنت زیرکونیا (zirconia-implant)

ایمپلنت زیرکونیا مواد زیستی سازگار و نرخ موفقیت بالایی دارد.در این نوع ایمپلنت یکپارچگی استخوان ها به خوبی حفظ می شود.به فرایند رشد استخوان های پیرامون ایمپلنت یکپارچگی استخوان گفته می شود.به همین خاطر استحکام

ایمپلنت زیرکونیا دارای مواد زیستی سازگاری هست و دارای نرخ موفقیت بسیار بالایی می باشد. یکپارچگی استخوان ها در این نوع ایمپلنت به خوبی انجام می شود. به فرآیند رشد استخوان های پیرامون ایمپلنت یکپارچگی استخوان گفته می شود. به همین دلیل ایمپلنت دارای استحکامی مشابه به دندان های واقعی می باشد.

اکثرا ایمپلنت زیرکونیا بصورت یک تکه ساخته می شوند یعنی اباتمنت و پایه ایمپلنت یک تکه هستند. و لازم نیست که اباتمنت را در مرحله ای جداگانه روی ایمپلنت پیچ کنند. بدین ترتیب عناصر تحت کنترل کمتر می شود. علت اصلی محبوبیت زیرکونیا ساختار بلوری شکل آن می باشد. در هنگام استفاده از آن ایمپلنت کمی تغییر می کند تا همرنگ دندان شود.

ایمپلنت فوری (implant immediate)

ایمپلنت فوری از لحاظ تکنیک کارگذاری با ایمپلنت های دیگر متفاوت است .در کاشت ایمپلنت فوری یا ایمپلنت یک روزه اگر طول و عرض استخوان مناسب باشد و تراکم استخوان هم به صورت ایده آل وجود داشته باشد نیازی نیست سه ماه برای کاشت پروتز صبر کنید . می توانید پروتز موقت نصب کنید سپس بعد از سه تا پنج ماه آن را با پروتز نهایی تعویض کنید .

پروتز اولیه ای که برای کاشت ایمپلنت فوری استفاده می شود از مواد پلاستیکی سبک ساخته می شود . این پروتز از جنس فلز یا چینی نیست و کمی کوتاه تر از سطح جونده است .این ویژگی ها باعث می شود تا زمان جوش خوردن ایمپلنت فشار کمتری به آن وارد شود .

ایمپلنت لیزری (laser implant)

ایمپلنت لیزری گزینه ای بهتربرای وارد شدن آسیب کم تر به بافت نرم است.استفاده از لیزر در ایمپلنت باعث می شود که محل جراحی دندان با کم ترین آسیب دیدن به بافت نرم و سخت آماده می شود.درایمپلنت لیزری جراحی آتروماتیک و بدون آسیبی خواهید داشت.

در جراحی ایمپلنت با لیزر، ما قادر هستیم که فقط بافت‌هایی را که نیاز داریم، برداریم و به بافت‌های سالم اطراف، آسیبی وارد نمی‌ شود. برداشت بافت نرم و سخت با حداقل آسیب خواهد بود. دقت انجام جراحی در این روش بسیار افزایش دارد و خونریزی مانند روش جراحی با تیغ، نخواهیم داشت.

ایمپلنت کره ای (implant koren)

ایمپلنت های کره ای در سال های اخیر توانسته اند بازار ایران را در دست بگیرند.ایمپلنت های کره ای قیمت مناسبی دارند و قطعاتشان در دسترس است.این برند مورد استقبال جراحان و دندانپزشکان قرار گرفته است.بهتر است بدانید ایمپلنت های کره ای نیز مانند ایمپلنت سایرکشورهای دیگر جنس مرغوب و نامرغوب دارند.با شناخت درست می توانید برند قابل قبول و مناسب این محصول را بشناسید.از برندهای ایمپلنت کره ای می توان به برندهای ایمپلنت osstem،Dentium ،Megagen،ِDio،Neo Biotech  اشاره کرد.

ایمپلنت دندان بدون جراحی (implant surgical tooth)

ایمپلنت دندان بدون جراحی روشی نوین برای کاشت دندان است که درد و خون ریزی ندارد . ایمپلنت دندان بدون جراحی را می توان از طریق دو روش پانچ یا لیزر انجام داد. کاشت ایمپلنت دندان بدون جراحی برای افرادی که شرایط خاصی دارند مانند افراد سیگاری یا اشخاصی که فشار خون بالا دارند نیز مناسب می باشد .

ایمپلنت دندان سوئیسی (implant swiss)

ایمپلنت سوئیسی ساخت کشور سوئیس و جزء ۵ برند برتردنیا است. این ایمپلنت  دارای سابقه طولانی و نوآوری در زمینه ایمپلنت دندانی می باشد.از برندهای معروف ایمپلنت سوئیسی می توان به برندهای:اشترومن،ایده،SPI،بیودنتال،SIC اشاره کرد.

ایمپلنت دیجیتال (implant digital)

یک روش فوق العاده برای اشخاصی است که از کاشت دندان و جراحی می ترسند . دندانپزشکی با محوریت دیجیتال روز به روز گسترده تر می شود . نظرسنجی ها نشان می دهد میزان رضایت افرادی که از ایمپلنت دیجیتال استفاده کرده اند نسبت به کسانی که از روش های سنتی استفاده کرده اند دو برابر است .اگر پس از کشیدن دندان ، اعتماد به نفس کافی برای خندیدن ندارید این روش می تواند روش مناسبی باشد .ایمپلنت دیجیتال از روش های ایمپلنت دندان بدون جراحی است که امروزه افراد زیادی به دنبال آن هستند . دندانپزشکی دیجیتال در حوزه های مختلف دندانپزشکی از جمله تشخیص، طرح درمان، زیبایی و ایمپلنت و بازسازی های فکی صورتی نیز وارد شده است.

بلیچینگ(bleaching)

با گذشت زمان و افزایش سن معمولا رنگ دندان ها تغییر می کنند.این تغییر رنگ در اثر تغییر مواد معدنی مینای دندان و عاج صورت می گیرد.با گذشت زمان انسجام مینای دندان کم می شود و شفافیت خود را از دست می دهد.بلیچینگ دندان پروسه ای است که در آن دندان های طبیعی با استفاده از مواد اکسید کننده شیمیایی تغییر رنگ می یابند و سفید می شوند.در این روند رنگ دندان ها نسبت به حالت اولیه روشن تر می شود.از عواملی که در میزان سفید شدن دندان ها نقش دارد می توان به جنس دندان اشاره کرد.سفید کردن دندان را می توان هم در خانه و هم در مطب انجام داد.

کامپوزیت (composit)

کامپوزیت یک ماده پرکننده هم رنگ دندان است که شامل ذرات شیشه ای در یک رزین پلاستیکی می شود.معمولا به کامپوزیت نورفرابنفش تابانده می شود.در برخی دیگر از انواع کامپوزیت می توان آن را با مخلوط دو خمیر فعال کرد.کامپوزیت مواد خمیری مانندی هستند که پزشک با استفاده از آن دندان های پوسیده،شکسته یا ترک خورده و سیاه شده را ترمیم می کند.از کامپوزیت می توان برای زیبایی دندان هایی که از هم فاصله دارند یا شکسته اند استفاده کرد.ونیرکامپوزیت ماندگاری بالایی دارد.

لمینت سرامیکی (laminate)

لمینت دندان پوسته‌هایی با ضخامت نازک است که متناسب با شکل و ویژگی های دندانی هر شخص به صورت منحصر به فرد ساخته میشوند. در ساخت این پوسته های نازک از موادی با رنگ های طبیعی و نزدیک به رنگ دندان استفاده میشود بنابراین می توان گفت لمینت دندان لایه ای است که دارای مواد هم رنگ دندان می باشد .لمینت ها را در بخش جلویی دندان ها متصل میکنند. تا مواردی مانند رنگ، ظاهر، اندازه و طول دندان ها را تغییر داده و برای فرد لبخندی گیراتر و زیباتر ساخته شود.

پیوند دندان (dental transplantation)

یکی از روش های مقرون به صرفه برای داشتن لبخند زیبا پیوند دندان یا باندینگ است. برای پیوند دندان دندانپزشک ابتدا یک اسید فسفریک ملایم را به سطح دندان هایتان اعمال می کند . این کار باعث می شود سطح دندان به سطح ماده کمک کند تا ماده باندینگ جایگزین شود . در روند پیوند دندان ، دندان های شما هیچ گونه آسیبی نمی بینند . برای سخت شدن و تنظیم مواد می توان از نور ویژه استفاده کرد . درآخر کامپوزیت برای تمیز کاری صیقل داده می شود .از مزایای پیوند دندان می توان به :هزینه کمتر،صرفه جویی در زمان،سهولت،ثبات فک و دندان،محافظت از فک و دندان اشاره کرد.

اصطلاحات متداول دندانپزشکی کودکان

اصطلاحات متداول مربوط به دندانپزشکی کودکان به همت سرکار خانم دکتر فرشیده میرلوحی دندانپزشک کودکان در اصفهان جمع آوری و ارائه شده است.

فلوراید تراپی (fluoride therapy)

فلوراید تراپی را می توان با انواع مختلف فلوراید به صورت ژل،کف یا موادی به نام وارنیش انجام داد.این مواد را دندانپزشک روی دندان ها می زند.ژل ها و کف ها معمولا با مواد مخصوص داخل دهان قرار داده می شوند.این مواد ۴ دقیقه داخل دهان باقی می مانند اما وارنیش ها صرفا با وسایلی مانند قلم مو روی دندان ها زده می شوند. انجام این کار نیازی به بی حسی دندانپزشکی ندارد و برای کودک دردناک نیست. معمولا فلوراید ها با طعم های مختلفی که برای کودک آزار‌دهنده نباشد، ساخته می‌شوند. انتخاب نوع روش فلورایدتراپی طبق صلاحدید دندان‌پزشک است.

فیشورسیلانت (sealant fissure)

یکی از مهم ترین درمان های پیشگیری انجام فیشور سیلانت دندان است که در دندانپزشکی کودکان انجام می شود. فیشورسیلانت یا همان شیارپوش همان طور که از نامش پیداست پوشاندن شیار سطح دندان ها برای جلوگیری از تجمع غذا در آن ها و در نهایت پیشگیری از پوسیده شدنشان می باشد که بهترین سن برای انجام این کار اولین فرصت بعد از رویش دندان و قبل از پوسیده شدن آن می باشد.این روش،روشی ایمن و بدون درد برای محافظت از دندان ها است.این ماده یک روکش پلاستیکی محافظ است که بر روی سطوح دندان های پشتی اعمال می شود و می توان گفت شبیه درزگیرعمل می کند.

لیفت لثه با لیزرlaser gum lift) )

آیا هنگام خندیدن مقدار زیادی از لثه تان نمایان می شود؟با تکنولوژی لیفت لثه با لیزر به راحتی می توانید این مشکل را حل کنید.لیفت لثه با لیزر برای درمان لبخند لثه ای است و کمک می کند شما لبخند زیباتری داشته باشید.با لیفت لثه با لیزر می توانید تمامی مشکلات مربوط به عدم تناسب لثه ها از جمله تحلیل لثه یا برآمدگی بیش از حد آن را از بین ببرید.این تکنیک با لیزر انجام می شود و نیاز به هیچ گونه جراحی ندارد.

لیزرتراپی دندان (toothpaste laser)

از لیزر می توان برای درمان بیماری هایی مختلف از جمله دندانپزشکی استفاده کرد.در دندانپزشکی از لیزر می توان برای کاهش حساسیت دندانی،عصب کشی دندان،رفع تیرگی لثه ها،برداشت پوسیدگی دندان و اصلاح لبخند لثه ای و… استفاده کرد.از انواع لیزر در دندانپزشکی می توان به لیزرهای کم توان و پرتوان اشاره کرد.

عصب کشی دندان کودکان(teeth neonatal children)

در عصب کشی دندان دندانپزشک به جای کشیدن دندان آن را درمان می کند.هنگام عصب کشی دندان شیری قسمت آسیب دیده دندان خارج می شود و روی سطح باقی مانده با مواد دارویی دیگر پر می شود.عده ای تصور می کنند عصب کشی دندان شیری ضرورتی ندارد زیرا دندان شیری ریشه و عصب ندارد در صورتی که این طور نیست.دندان شیری تمام اجزای دندان دائمی را دارد.

برای انجام عصب کشی به عکس رادیوگرافی نیاز است.پس از مشاهده عکس توسط دندانپزشک دندان مورد نظر بی حس می شود و پوسیدگی برداشته می شود.

ترمیم دندان کودکان (teeth restoration children)

به روشی که در آن بیماری های دندان کودکان درمان می شود و یا از آن پیشگیری می شود ترمیم دندان شیری گفته می شود. بسیاری از والدین تصور می کنند که دندان های شیری در صورت پوسیدگی نیاز به ترمیم ندارند و بدون هیچ نگرانی می توان آن ها را کشید اما لازم است بدانید تا زمان آماده شدن دندان های دائمی برای رشد ، دندان های شیری باید وجود داشته باشند  بنابراین دندان شیری نیز مانند دندان دائمی نیاز به ترمیم دارد.برای ترمیم دندان شیری باید ابتدا کودک را آماده کرد سپس دندان او را معاینه و بی حس کرد.در مرحله بعد می توان پوسیدگی دندان وی را برداشت و دندان کودک را پر کرد.

اصطلاحات متداول ارتودنسی در دندانپزشکی

اصطلاحات مربوط به تخصص ارتودنسی به همت جناب آقای دکتر محمد علی ناصری متخصص ارتودنسی در اصفهان جمع آوری و ارائه شده است.

ارتودنسی نامرئی(invisible orthodontics )

ارتودنسی نامرئی (ارتودنسی بدون سیم) برای افرادی مناسب است که از نامرتب بودن دندان های خود رنج می برند اما به دلیل ظاهر نامناسب آن و پیدا بودن دستگاه های ارتودنسی درون دندان تمایل چندانی به  انجام آن ندارند .

در این نوع ارتودنسی دستگاه های ارتودنسی در آن مشاهده نمی شوند . با پیشرفت علم دندانپزشکی تحول عظیمی در ارتودنسی از نظر مواد و وسایل رخ داده است . با ارتودنسی نامرئی می توانید بدون دغدغه به زندگی عادی خود ادامه دهید و در روابط شغلی و اجتماعی خود دچار مشکل نشوید .

ارتودنسی متحرک (animated orthodontic)

ارتودنسی متحرک یکی از ابزار های مهم ارتودنسی است که دارای بدنه پلاستیکی شکل ضخیم است که از سیم هایی مطابق برجستگی دندانها ساخته میشود این پلاکها قادر به انجام حرکات جزئی در دندانها هستند و همچنین در موارد ارتودپدی فکی هم جهت اصلاح موقعیت فکین از این پلاک ها به خوبی می توان بهره برد.

از موارد تجویز پلاک متحرک می توان همزمان با درمان و یا قبل از آن و همچنین بصورت مستقل نام برد. بعد از پایان دوره درمان و خارج کردن براکت ها از دهان، احتمال اینکه دندان ها به وضعیت نامرتب خود بازگردندند، زیاد است. در این موارد از پلاک ارتودنسی برای حفظ وضعیت دندان ها استفاده می شود.

اثر بخشی ارتودنسی متحرک کاملا وابسته به همکاری بیمار است.این دستگاه معمولا برای اصلاح فک و اصلاح جزیی دندان استفاده می شود.دستگاه ارتودنسی متحرک می تواند فقط برای فک بالا تعبیه شده باشد.یا برای هر دو فک استفاده شود.دستگاه ارتودنسی متحرک شامل یک صفحه ی پلاستکی همراه با سیم است که دندان را با فشار ملایم و به تدریج به حرکت در می آورد .

اثر بخشی ارتودنسی متحرک کاملا وابسته به همکاری بیمار است.این دستگاه معمولا برای اصلاح فک و اصلاح جزیی دندان استفاده می شود.دستگاه ارتودنسی متحرک می تواند فقط برای فک بالا تعبیه شده باشد یا برای هر دو فک استفاده شود.دستگاه ارتودنسی متحرک شامل یک صفحه ی پلاستکی همراه با سیم است که دندان را با فشار ملایم و به تدریج به حرکت در می آورد .

ارتودنسی ثابت (fixed orthodontic)

در ارتودنسی ثابت بیمار نمی تواند دستگاه ارتودنسی را از دهان خود خارج کند.در دستگاه ارتودنسی ثابت دو فک اجزا به صورت نگین هایی برروی دندان چسبانده شده و ثابت می گردند. به این نگین ها براکت می گویند. این روش درمانی برخلاف ارتودنسی متحرک، وابسته به همکاری بیمار نمی باشد.

ارتودنسی ثابت جهت ایجاد لبخند زیبا از طریق هماهنگ کردن و ردیف کردن دندان هاو لب ها با یکدیگر انجام می شود. با انجام ارتودنسی، دندان ها عملکرد بهتری داشته، تمیز کردن آنها راحت تر است و فاصله بین دندانها تنظیم میشود. این وضعیت باعث افزایش اعتماد به نفس فرد وافزایش عملکرد و کیفیت زندگی در فرد میشود. لازم به ذکر است که با توجه به شرایط خاص فکی و دندانی انواع مختلف ارتودنسی های ثابت موجود می باشد که متخصص ارتودنسی بسته به نوع و شدت ناهنجاری از تکنیک ها وابزار مختلف استفاده میکند.

ارتودنسی پیش از جراحی فک orthodontist with jaw surgery))

در این روش  ارتودنسی علاوه بر مرتب سازی دندان ها هدف آماده سازی فرد برای جراحی فک است . در بعضی مواقع که شدت ناهنجاری زیاد نباشد تنها با ارتودنسی می توان مشکل فک را حل کرد و ارتودنسی تأثیر زیادی در زیبایی فک دارد.

در این روش  ارتودنسی علاوه بر مرتب سازی دندان ها هدف آماده سازی فرد برای جراحی فک است . در بعضی مواقع که شدت ناهنجاری زیاد نباشد تنها با ارتودنسی می توان مشکل فک را حل کرد .ارتودنسی تأثیر زیادی در زیبایی فک دارد.