به همه ما از کودکی گوشزد شده که هیچ وقت بر اساس ظاهر افراد در مورد آنها قضاوت نکنیم و نیز اینکه زیبایی، عمیق تر از ظاهر انسان ها است. قضاوت در مورد شخصیت دیگران بر اساس ویژگی های ظاهری و زیبایی صورت آنها عادلانه نیست، چرا که افراد دخالت کمی در به وجود آمدن آنها داشته اند. علاوه بر این، تبعیض قائل شدن یا بیشتر توجه کردن به اشخاص بر مبنای ظاهر آنها نیز به شدت اصول اخلاقی را زیر سؤال میبرد. آیا نباید بر مبنای شایستگی افراد به آنها پاداش داده شود؟برای دریافت تأثیر لبخند بر زیبایی افراد واهمیت زیبایی در نگاه اول با دکتر محمد علی ناصری متخصص ارتودنسی همراه باشید .
با وجود این، تحقیقات بسیاری نشان داده اند که ظاهر صورت تأثیری نافذ و فراگیر بر روی چگونگی و نحوه برخورد با افراد در زندگی اجتماعی دارد. برای مثال عنوان شده که ظاهر صورت نقش مهمی در رفتار مناسب یا نامناسب والدین با نوزادان، قضاوت های تملق آمیز یا تحقیرآمیز معلمان در ارتباط با دانش آموزان و به دست آوردن یا از دست دادن فرصت های شغلی، فراهم شدن امکان ازدواج یا از بین رفتن آن و حتی بی گناه بیا مقصر شناختن متهمان در دادگاه دارد.
لبخند زدن می تواند با تأثیر بر روی ظاهر افراد، نقش خیلی مهمی در زندگی اجتماعی آنها داشته باشد. با وجود آن که شخصیت هر فرد اهمیت بیشتری از ظاهر او دارد ولی ظاهر، اولین چیزی است که دیگران میبینند و برخورداری از «سرمایه زیبایی» یک مزیت محسوب میشود. تحقیقات روانپزشکی اجتماعی نشان میدهد که ظاهر صورت در مراحل اولیه آشنایی، نقش مهمی در چگونگی برداشت افراد نسبت به یکدیگر دارد. مردم به صورت عمدی یا غیرعمدی و آگاهانه یا ناخودآگاه تمایل دارند بر اساس ظاهر صورت، برداشت های خاصی نسبت به یکدیگر داشته باشند. این برداشت های کلیشه ای به خصوص در مورد بعضی از انواع صورت مثل صورت کودکانه به خوبی شناخته شده است.
شواهد زیادی در مورد گرایش های منفی و رفتارهای تبعیض آمیز اشخاص نسبت به افراد دارای ظاهر غیرجذاب وجود دارد. از طرف دیگر، مردم نسبت به افراد دارای صورت های جذاب برداشت های مثبت تر و رفتار بهتری نشان میدهند. این عکس العمل و رویکرد مثبت مردم نسبت به افراد دارای صورت جذاب، «هاله جذابیت» نامیده می شود.
این تمایل در نسبت دادن صفات خوب به افراد دارای ظاهر جذاب تحت تأثیر این اصل فراگیر است که: « هرچیزی که زیبا است، حتماً خوب است». مثلاً این طور به نظر میرسد که افراد خوش سیما دارای جاذبه اجتماعی خوبی بوده و در روابط اجتماعی، علمی و شغلی خود شایسته ترند؛ در حالی که به ندرت پیش می آید که جذابیت بر اموری مثل بطالت و بیهودگی دلالت کند. افراد دارای صورت های جذاب در اکثر اوقات هاله ای از صفات خوب را از کودکی تا پایان عمر همراه خود دارند.
یک سیستم دندانی جذاب که با لبخند و صورت فرد هماهنگ است، تصور پویایی، سلامتی و زیبایی را در مخاطب تقویت میکند. Ruel- kellerman بیان کرد که افراد دارای دندان های منظم در نظر مردم وظیفه شناس تر، صادق تر و مهربان تر از دیگران احساس می شوند. زیبایی ظاهری یک علامت موفقیت و سلامت عاطفی نیز در نظر گرفته میشود.
به نظر می رسد که ما در دنیایی مملو از علاقه به ظاهر فیزیکی زندگی میکنیم، گویی که زیبایی ظاهری تضمین کننده شادی و موفقیت افراد است. جامعه به آسانی افراد زیبا را می پذیرد و با آنها به طور ملایم تری رفتار می نماید. افراد زیبا دوست داشتنی تر، با احساس تر، اجتماعی تر و سازگارتر از دیگران به نظر می رسند. در واقع پایه و اساس این احساسات، گیرایی و جذابیتی است که زیبایی در مردم بر می انگیزد. زیبایی میتواند با افزایش اعتماد به نفس افراد، برقراری روابط اجتماعی را آسان تر کند. صحبت کردن، لبخند زدن و ارتباط با دیگران توجه فرد را به دهان و دندان ها معطوف می نماید؛ بنابراین دندان ها باید سالم و منظم باشند.
در ارزیابی میزان جذابیت فرد توسط اشخاص دیگر، لبخند بعد از چشم ها دومین ویژگی صورتی است که مورد توجه قرار می گیرد. ظاهر صورت و جذابیت آن به مقدار زیادی زندگی اجتماعی، حرف های شخصی افراد را تحت تأثیر قرار می دهد.
لبخند زدن معمولاً جذابیت فرد را در نظر دیگران افزایش می دهد. این واقعیت میتواند یکی از راه های کمک به افراد برای بهبود نقش هاله جذابیت باشد. به همان اندازه ای که لبخند، جذابیت فرد را بیشتر می کند و منجر به بروز احساسات مثبت در مخاطب می شود، چهره های کمتر جذاب نیز می توانند با لبخند زدن در موقعیت های اجتماعی، نگرش های منفی نسبت به خود را کاهش دهند و یا سبب ایجاد نگرش مثبت در افراد دیگر شوند.
نقش و اهمیت لبخند در زندگی اجتماعی
آیا چیزی اسرارآمیزتر از لبخند وجود دارد؟ وقتی فردی لبخند میزند بدون اینکه حتی کلمه ای گفته شود، یک ارتباط شکل میگیرد. لبخند شخصیت هر فرد و تفکرات ذهنی او را نشان می دهد. اگر چه عوامل زیادی مثل حالات و حرکات بدن، بینشی نسبت به شخصیت افراد فراهم میکنند، لبخند همانند پنجرهای باز رو به روح و روان افراد است و یکی از ارزشمدترین منابع اطلاعات درباره انسان ها محسوب می شود. هر انسانی میتواند تقریباً هر نوع احساسی را با لبخند زدن انتقال دهد.
آنچه که لبخند اجتماعی (social smile) نامیده میشود، نسبت به انواع دیگر لبخند کمتر بیانگر احساسات درونی افراد است. وقتی مردم برای اولین بار همدیگر را ملاقات می کنند، قبل از اینکه حتی کلمه ای بیان کنند، به طور ناخودآگاه به یکدیگر لبخند می زنند. این کار به عنوان یک نشانه ادب و احترام در روابط اجتماعی پذیرفته شده است. در جوامع غربی، اغلب دست دادن با این لبخند اجتماعی همراه است و در خاور دور افراد معمولاً به جای دست دادن تعظیم می کنند.
در عرصه تجارت و سیاست که فریب کاری نقشی اساسی دارد، افراد طریقه لبخند زدن را می آموزند و لبخند خود را پرورش می دهند. بسیاری از هنرپیشگان و سیاستمداران یاد گرفته اند که چگونه با بازی کردن با لبخندشان افراد دیگر را جذب یا متقاعد کنند و یا بر آن ها برتری یابند.
از لبخند برای پنهان کردن مشکلات شخصی و یا نشان دادن سعادت، موفقیت و حتی سلامتی نیز استفاده می شود. یک گروه تحقیقاتی آمریکایی گزارش کرده است که هنگام لبخند زدن، جریانی از خون تازه به مغز میرسد. با این کار یک ماده ضدافسردگی به نام سروتونین که درمانی مؤثر برای افسردگی است، به سلول های مغز میرسد. به نظر می رسد که فرایند لبخند اثرات مثبت زیادی مانند کاهش درد، تسهیل گوارش و بهبود فشارخون را نیز به همراه داشته باشد.
صحبت درباره لبخند زدن بدون اشاره به لبخند معروف مونالیزا (Mona Lisa) خالی از لطف است .لبخندی کنترل شده تر، محتاطانه تر و مصنوعی تر از لبخند او وجود ندارد. اگر چه معنی و مفهوم لبخند مونالیزا در پرده ای از ابهام باقی مانده، جذابیت و زیبایی آن جاودانی است.
آیا لبخند مونالیزا یک لبخند اجتماعی یا لبخندی اغواگرانه است؟ در زمانی که داوینچی تصویر او را نقاشی کرد، آموزش و پرورش و اصول تشریفات آن زمان هرگونه دیده شدن دندان ها را عامیانه میدانست در واقع دیده شدن هر بخش محرمانه بدن از جمله دهان، بی ادبانه در نظر گرفته می شد. به همین دلیل در آن زمان مردم فکر میکردند که یک لبخند بزرگ، زشت و شرم آور است.
لبخند اسرارآمیز مونالیزا. آیا او نمیتوانست بخندد یا ….
سؤال دیگری که پیش می آید این است که آیا مدلی که مونالیزا از روی آن نقاشی شده، دندان های کافی برای نشان دادن داشته است یا خیر. سوژه های اکثر پرتره های قدیمی لب های بسته داشته اند. در گذشته به بهداشت دهان و مراقبت از دندان ها اهمیت داده نمی شد؛ بسیاری از دندان ها غایب بوده و دندان های باقی مانده اغلب زشت به نظر می رسیدند. بنابراین لبخند ایده آل ممکن است نه تنها به خاطر آداب و رسوم اجتماعی خشک آن زمان بلکه هم چنین به علت نیاز به پنهان کردن دندان های نامنظم یا دهان ناسالم، محتاطانه به نظر برسد.
نقش دندانپزشک و متخصص ارتودنسی در ایجاد لبخندهای زیبا
همراه با توسعه مد و رسانه های تبلیغاتی در زندگی مدرن، ایده آل های زیبایی متنوعی در جامعه ایجاد شده است. در مواجهه با این موضوع، مردم مراقبت بیشتری از بدن، صورت و لبخند خود می نمایند. امروزه اعتقاد به تقدیر از بین رفته است؛ مردم می دانند که می توانند ظاهر خود را تغییر دهند.
افزایش تقاضا برای دندان های زیبا حاکی از اهمیت روزافزون نقش دندانپزشک در ایجاد زیبایی است. این نقش به طور فزاینده ای در حال گسترش است؛ چرا که دندانپزشک نه تنها باید سلامت دندانی را بهبود بخشد، بلکه باید همه نقایص دندانی را تصحیح کند و نیازهای مرتبط با تصور بیمار از ظاهر خود را مرتفع نماید. این نقش در حال گسترش باعث شده است که به عنوان مثال در بعضی کشورها معاینه کودکان توسط ارتودنتیست و درمان آن ها در صورت لزوم، یک بخش ضروری گذر از دوران کودکی باشد. ارتودنسی کودکان یکی از شاخه های مهم دندانپزشکی و ارتودنسی است .
امروزه حتی بالغین نیز علاوه بر درمان های پریودنتال و ترمیمی، تحت درمان ارتودنسی برای تصحیح نامرتبی دندان ها قرار میگیرند. دیگر دندان های نامنظم یا وجود عدم هماهنگی در دندان های فک بالا تحمل نمی شود. دیگر بیماران راضی به پنهان کردن دندان های نامنظم یا دارای تغییر رنگ در پشت یک لبخند محدود نیستند.
افرادی که انگشت شست خود را می مکند، در زمره اولین افرادی هستند که در جستجوی تصحیح صدمات زیبایی ایجاد شده به وسیله این عادت مضر بر می آیند. این جستجو برای زیبایی در بالغین دلیلی بر پوچی و سطحی نگری نیست. معمولاً این حالت بعد از آگاهی بیماران از ظاهر دهان خود و تلاش برای بهتر کردن آن ایجاد میشود.
افراد دارای دندان های نازیبا ممکن است درباره میزان جذابیت خود در زندگی اجتماعی، خصوصی و عاطفی شان دچار شک و تردید شوند. آن ها بین آنچه که لبخندشان بیان می کند و آنچه که در اعماق قلبشان وجود دارد، یک عدم هماهنگی دردناک احساس میکنند. در مواقعی که ظاهر یک فرد منطبق با تصور او از خودش نیست، بهبود زیبایی ظاهر میتواند ارزش زیادی داشته باشد.
این کار سبب میشود که فرد بهتر با دیگران ارتباط برقرار کند و با ارزش واقعی خود شناخته شود. چنین بیمارانی انتظار دارند که درمان سبب ایجاد هماهنگی بین ظاهر فیزیکی و شخصیت واقعی آن ها گردد. گاهی این بیماران در جستجوی جایگزین کردن ترمیم های آمالگام با ترمیم های زیباتر مثل رزین های کامپوزیت با اینله هستند و گاهی خواستار تعویض روکش های فلزی با انواع سرامیکی که ظاهر طبیعی تری دارند می باشند.
افراد دارای دندان های زرد احتمالاً به دنبال سفید کردن دندان های خود هستند . افراد دارای لبخند لثه ای (gummy smile) ممکن است خواستار برداشتن مقداری از بافت لثه خود شوند و آن هایی که فاقد لثه کافی هستند، به دنبال افزایش میزان لثه می باشند. در این عرصه دندانپزشکان و متخصصین ارتودنسی به عنوان جراحان پلاستیک لبخند محسوب میشوند.
آن ها می توانند خط لبی را تغییر دهند، طرح لثه را بهبود بخشند، دندان ها را به شکل مطلوب درآورند و در مجموع باعث ایجاد هماهنگی در چهره شوند. به طور خلاصه دندانپزشکان می توانند تصور ایده آل بیماران نسبت به خودشان را به واقعیت تبدیل کنند.
با این حال هنوز هم تلاش برای فراهم کردن یک ظاهر هماهنگ با شخصیت و خواسته های هر بیمار میتواند بسیار دشوار باشد. بیماران از درمان های زیبایی انتظارات زیادی دارند. گاهی اوقات آنها تمایل دارند که ظاهر خود را به طریقی که انجام آن به طور کامل دشوار است، زیبا نشان دهند. برای مشخص شدن اینکه آیا درمان میتواند انتظارات بیمار را برآورده نماید یا به جای آن پذیرفتن یک حالت حد واسط بین ایده آل و واقعیت ضروری است، دندانپزشک باید به صحبت های بیمار گوش دهد و تلاش کند تا احساس بیمار در مورد ظاهر خود را درک نماید.
هم چنین توضیح درباره این که چه کارهایی قابل انجام و چه کارهایی غیرقابل انجام است، بسیار حائز اهمیت می باشد. هم بیمار و هم دندانپزشک باید درباره یک هدف مشترک برای درمان توافق نظر داشته باشند. با این روش میتوان از یأس و ناامیدی های بعد از درمان جلوگیری کرد.
موفقیت نه تنها به تکنیک های کلینیکی، بلکه هم چنین به رابطه ایجاد شده بین بیمار و دندانپزشک بستگی دارد. گاهی رابطه بین بیمار و پزشک فراتر از کلمات رد و بدل شده بین آنها است. دندانپزشکان می توانند بهترین انتقال دهندگان پیام زیبایی باشند. دندانپزشکانی که لبخندهای آنها زیبا و سالم نیست، نمی توانند بیماران را به دارا شدن لبخندی زیبا و سالم متقاعد کنند و دندانپزشکانی که خودشان لبخند نمیزنند، نمیتوانند بیماران را به لبخند زدن تشویق نمایند.
