لبخند زیبا و چهره ای جذاب برای بانوان و آقایان در همه دوره ها بسیار مهم است. یکی از فاکتورهایی که بر لبخندی زیبا تاثیر دارد داشتن دندان هایی سالم، سفید و مرتب است. ارتودنسی ثابت و متحرک یکی از بهترین روش هایی است که دندان های شما منظم و مرتب می شود. شاید شما هم با نامنظمی دندان مواجه هستید و در صدد درمان آن می باشید، در مجله مطب پزشکی ۳۶۵ شما را با ارتودنسی ثابت و متحرک و ( ارتودنسی کودکان ) آشنا می کنیم تا بهتر بتوانید به رفع مشکلات دهان و دندان خود بپردازید و لبخندی زیبا و جذاب روی صورتتان داشته باشید.
تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک
ارتودنسی یکی از مناسب ترین و بهترین درمان برای رفع مشکلات دندان و دهان به شمار می‌آید . با کمک روش های ارتودنسی، زیبایی لبخند شما دو چندان خواهد شد و ارتودنسی تأثیر زیادی در جذابیت و دلنشینی چهره شما خواهد داشت. ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک دو روش موثر و متداول برای رفع آسیب های دندانی ناشی از انواع اختلالات مربوط به دهان و دندان است.
متخصص ارتودنسی با انجام معاینات و عکس برداری از فک و دندان از یکی این دو روش و شاید از هر دو برای درمان دندان و فک استفاده می کند.
هدف اصلی در ارتودنسی: دندان مرتب و در یک راستا و با فاصله مشخص از هم قرار بگیرد. با مشورت با دندان پزشک بهترین و مناسب ترین روش انتخاب خواهد شد.
ارتودنسی ثابت چیست؟
ارتودنسی ثابت یک روش کارآمد برای درمان نامنظمی و عدم ترتیب صحیح دندان است. براکت های ارتودنسی با چسب های مخصوص بر روی سطح دندان ها متصل می شود و با سیم و کش مخصوص ارتونسی براکت ها بهم ارتباط و اتصال برقرار می کنند.
در این روش بیمار تا پایان دوره درمانی، براکت، سیم و کش ارتودنسی در دهانش قرار دارد و باید محافظت لازم را داشته باشد. در این روش درمانی می توان با کمک متخصص ارتودنسی یا دندانپزشک مربوطه بسیاری از آسیب ها و مشکلات دهان و دندان را درمان کرد. از ارتودنسی ثابت می توان برای حرکت ریشه دندان و منظم کردن دندان افرادی که درگیر مشکلات خاص و شدیدی در فک می باشند، استفاده کرد.
در این روش درمانی، دست متخصص برای انجام راهکارهایی بهتر برای درمان و بهداشت دهان و دندان باز است و بیمار نتیجه مطلوب تر و عالی تری از این روش می گیرد.
افرادی که ارتودنسی ثابت را انجام می دهند باید بهداشت دهان و دندان را بسیار جدی گرفته و رعایت کنند. در صورتی که فرد توجهی به بهداشت دندانش نداشته باشد، دندان ها دچار آسیب و پوسیدگی شده و سلامت و زیبایی دندان دستخوش آسیب جدی خواهد شد. روند درمان با ارتودنسی ثابت به این شکل است که دندان ها هر ماه یک میلی متر حرکت می کنند و در مکان و فضای اصلی و صحیح خود قرار می گیرند.
ارتودنسی متحرک چیست ؟
ارتودنسی متحرک از پلاک های شفاف تشکیل شده است که محکم روی دندان ها قرار می گیرند و دندان ها را به آرامی فشار می دهد تا در مکان خودشان قرار بگیرند. استفاده از ارتودنسی متحرک حدودا ۱۴ روز و به مدت بیست و دو ساعت در روز است. ارتودنسی متحرک یکی از روش های درمان دهان و فک برای بهبود بهم ریختگی و نامرتبی دندان محسوب می شود.
بازه جابه جایی و حرکت با این روش محدود است. این روش اصلاح لبخند و درمان بی نظمی دندان برای کودکان مناسب است. در ارتودنسی متحرک، یک قالب از فک بالا و پایین تهیه شده و پس از معاینه و بررسی های لازم، پلاک برای دندان های بیمار آماده می شود. این روش ارتودنسی نسبت به روش ثابت آسان تر است و خطر آسیب دندان را کاهش می دهد.
اگر نامنظمی دندان ها و اختلالات دندان زیاد باشد ارتودنسی متحرک پیشنهاد نمی شود و فرد برای نتیجه مطلوب باید ارتودنسی ثابت را انتخاب کند.
انواع ارتودنسی متحرک
ارتودنسی متحرک دارای انواع متفاوتی است که عبارت اند از :
- ارتودنسی نامرئی
- پلاک متحرک (هاولی)
- بریس های فانکشنال
۱. ارتودنسی فانکشنال
این نوع ارتودنسی در درمان آسیب های فک بسیار کارآمد است. هنگامی که دندان های فک بالا و پایین به طور صحیح روی هم قرار نگیرند، ارتودنسی فانکشنال مرتب کردن دندان ها و هم چنین درمان مشکلات اسکلتی دندان را انجام می دهد.
۲. پلاک هاولی یا ارتودنسی ریتینر اسیکس
این پلاک از جنس پلاستیک شفافی و بسیار پر کاربرد در درمان آسیب های دندانی است. پلاک هاولی فقط مدت کوتاهی در همه ساعات شبانه روز روی دندان است و پس از آن فقط شب ها قابل استفاده است.
۳. ارتودنسی شفاف متحرک یا ارتودنسی نامرئی
در روی دندان ها قابل روئیت نیست. زیبایی دندان در این روش بالاست و روی ظاهر فرد تأثیر ندارد.
انواع ارتودنسی ثابت
۱. بریس های ثابت فلزی
بریس های فلزی از قدیم تا الان استفاده می شوند اما امروزه سبک تر از گذشته هستند و جنس آنها استیل رنگ ثابت است. بریس های فلزی دارای براکت های فلزی می باشند که با سیمان خاصی روی هر دندان متصل می شوند و این براکت ها به وسیله ی سیم ارتودنسی به هم وصل شده و باعث فشار آمدن به دندان می شوند و دندان به جای درست خودش حرکت کرده است.
۲. بریس های خود تنظیم (دیمون)
دراین بریس ها به جای کش برای نگه داشتن سیم ارتودنسی، از یک سیستم یکپارچه که به سیم ارتودنسی امکان حرکت راحت تر را می دهد، استفاده می شود. زمان لازم برای تعویض سیم ارتودنسی توسط بریس دیمون کم شده است و به علت عدم وجود کشف تغییر رنگ آن ها کمتر است.
۳. بریس های پشت دندانی
این نوع بریس ها پشت دندان نصب می شوند و از دید مخفی هستند. بریس های پشت دندان مشکلات بسیاری به همراه دارد مثل دشواری در کلام، درد زبان و عدم نظافت درست و اصولی به علت دسترسی سخت به پشت دندان. هزینه ی ارتودنسی با بریس های پشت دندانی گران تر است و مدت زمان بیشتری برای نصب این بریس ها لازم است.
۴. ارتودنسی شفاف ثابت
در این مدل از ارتودنسی براکت از مواد سرامیکی ساخته می شود و هم رنگ دندان است. زمانی که دندان مخالف به آن برخورد کند سطح دندان ساییده شده و شاید دندان کوتاه تر یا لب پر شود. در براکت با مواد کامپوزیتی اگر دندان مخالف، برخوردی داشته باشد براکت شل و کنده می شود.
ارتودنسی ثابت بهتر است یا متحرک؟
در ادامه به معرفی مزایا و معایب ارتودنسی ثابت و متحرک پرداخته می شود تا شما با هر دو روش ارتودنسی آشنا شده و بدانید متخصص ارتودنسی پس از معاینه بر روی دندان شما چه اقداماتی انجام می دهد.
مزایای ارتودنسی متحرک
از مزایای ارتودنسی متحرک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رعایت بهداشت در این روش آسان‌تر از روش ارتودنسی ثابت است.
- شستشوی دهان و دندان به راحتی انجام شده و مشکلات لثه‌ای برای بیمار به ندرت اتفاق می افتد.
- بریس متحرک به راحتی از دهان خارج شده و به سادگی تمیز میشوند.
- محرک رشد برای کودکان، مورد استفاده قرار میگیرد.
- احتمال آسیب دیدن دندان در روش متحرک، در مقایسه با روش ثابت کمتر است.
- در این روش به راحتی بیمار تنظیم پلاک‌ها را انجام خواهد داد.
- هنگام مصرف غذا، خوردن، آشامیدن و حتی مسواک زدن، برداشته می شود.
معایب ارتودنسی متحرک
ارتودنسی متحرک دارای معایب زیر است:
- این نوع بریس ها، روی صدا و کلام تاثیر دارند.
- تحمل این روش درمانی برای دندان‌های فک پایین بسیار دشوار است.
- این روش، تنها برای جا‌به‌جایی‌های بسیار خفیف، کاربرد دارد.
- به دلیل برداشتن این مدل پلاک‌ها، بیمار باید از آن مراقبت کند تا پلاک دندانی شکسته نشود.
- هزینه این روش بسیار بالا است.
مزایای ارتودنسی ثابت
ارتودنسی ثابت دارای مزایای زیر است:
- بسیاری از مشکلات دندان مانند تورفتگی دندان، بیرون رفتگی دندان، زاویه دندان قابل درمان است.
- ریشه دندان قابل جابه جایی است.
- شدیدترین آسیب دندانی در مدت زمان مناسبی باتوجه به سن فرد و نوع آسیب فرد قابل درمان است.
- نیازی به برداشتن و حرکت آن نیست.
- به اصلاح لبخند و زیبایی صورتتان کمک می کند.
- نیاز به مراجعه مکرر به متخصص دندانپزشکی ندارد.
- برای هر رده سنی مناسب است.
- تنوع رنگ اش زیاد است.
- گفتار و صدای فرد را با رفع فاصله بین دندانی بهبود می بخشد.
معایب ارتودنسی ثابت
از معایب ارتودنسی ثابت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- باید حتما توسط متخصص انجام شود.
- رعایت بهداشت دهان و دندان با آن کمی مشکل است.
- دوره درمانی ارتودنسی ثابت نسب به متحرک ، طولانی‌تر است.
- ارتودنسی ثابت با درد موقتی همراه است ولی با جا باز کردن سیم و بریس درد کاهش می یابد.
- اگر بهداشت دهان و دندان خود را رعایت نکنید، اثر بریس‌ها بر روی دندان می ماند و باعث تغییر رنگ دندان‌ها شده که چهره فرد ناخوشایند می شود.
- دشواری در صرف غذا از معایب این روش ارتودنسی است.
- افراد در صدا و صحبت کردن اذیت می شوند.
- امکان آسیب توسط سیم و براکت به لثه و دندان وجود دارد.
- طول درمان آن زیاد است.
- براکت های دندان فقط توسط متخصص ارتودنسی برداشته می شود، درصورتی که بنا بر تجویزش بخواهد تعویضی در براکت انجام دهد.
پنج تفاوت اصلی ارتودنسی ثابت و متحرک
۱. شکل ظاهری
ارتودنسی ثابت در زمان صحبت کردن و لبخند زدن دیده می شود البته براکت لینگوال دیده نخواهد شد، در نوع متحرک کسی متوجه ارتودنسی نمیشود.
۲. مراجعه به دندانپزشک
ارتودنسی ثابت مدت زیادی روی دندان شماست و برای مراقبت، معاینه و تنظیم باید به طور منظم به دندان پزشک مراجعه داشته باشید.
۳. غذا خوردن
هنگام غذا خوردن با ارتودنسی متحرک شما می توانید آن را استفاده کنید یا بردارید و پس از صرف غذا یا مسواک زدن بریس را در دهان خود قرار دهید اما در ارتودنسی ثابت باید مراقب غذا های سفت و رنگی که به ارتودنسی آسیب می زند، باشید.
۴. راحتی در استفاده
ارتودنسی متحرک راحت تر است و درد هم ندارد.
۵. مراقبت از بهداشت دهان و دندان
تمیز کردن ارتودنسی ثابت دشوار است اما ارتودنسی متحرک به دشواری روش ثابت نیست.
مدت زمان ارتودنسی چقدر می باشد ؟
مدت زمان ارتودنسی، با توجه به شدت اختلالات فکی و دندانی تعیین می شود. مدت درمان ارتودنسی باتوجه به شدت و میزان بی نظمی دندان ها متغیر است اما معمولا دو سال است و فرد باید به طور منظم در جلسات درمانی حاضر شود. اگر به جراحی فک احتیاج داشته باشید، مدت زمان درمان بیشتر از دو سال خواهد شد.
مراقبت قبل از بریس ثابت و متحرک
انتخاب یک متخصص ارتودنسی ماهر قبل از انجام ارتودنسی ضروری است. رعایت بهداشت دهان و دندان، مسواک زدن و استفاده از خمیردندان مناسب قبل و بعد از ارتودنسی لازم است. اگر دندان، پوسیدگی دارد ، قبل از درمان ارتودنسی حتما باید درمان شود.
نحوه مراقبت بعد از بریس ثابت و متحرک
برای کودکانی که در مرحله بلوغ هستند، ارتودنسی از نیازهایشان شده است البته ارتودنسی برای بزرگسالان هم کاربرد دارد. سیم‌کشی‌ها و بریس‌هابه اصلاح دندان‌های کج یا بافاصله زیاد یا بسیار چسبیده به هم استفاده می شود.
ارتودنسی به درمان و ترمیم جلو بودن دندان‌های پایین یا جلو بودن دندان‌های بالایی کمک می‌کند. مراقبت از بریس مهم‌ترین بخش درمان دندان با انواع روش های ارتودنسی است. هر چه بیشتر از بریس‌ها مراقبت شود، درمان راحت‌تر و مؤثرتر خواهد شد.
۱. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن
هنگامی که از بریس‌های ارتودنسی استفاده می کنید، مراقبت از دهان و دندان اهمیت زیادی دارد و مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به‌طور منظم حائز اهمیت است. برای جلوگیری از آسیب سیم و براکت، باید از مسواک نرم به‌آرامی و ملایمت استفاده کرد. فشار آوردن زیاد در هنگام نخ دندان به سیم‌کشی‌ها آسیب می رساند.
۲. غذاهایی که نباید بخورید
از خوردن خوراکی‌های چسبنده، جویدنی یا سفت و رنگی دوری کنید. کارامل یا آب‌نبات آدامسی در بین سیم‌کشی‌ها گیر می کند. پاپ کورن یا چوب شور سفت در بین سیم‌کشی‌ها باقی خواهد ماند. کسانی که ناخن یا یخ می‌جوند، به سیم‌کشی‌های دهان آسیب وارد می کنند.
۳. محافظت از سیم‌کشی‌ها
در حین ورزش از محافظ‌های دهانی در فک بالا و هم در پایین استفاده کنید. برای اینکه محافظ دهانی در دهانتان قرار بگیرد، یک محافظ دهانی مخصوص برای خودتان تهیه کنید تا شما به وجود بریس در دهان عادت کنید شاید حدود یک هفته طول بکشد ، برای آرام شدن دردتان، مسکن هایی مانند ژلوفن مصرف کنید.
هزینه ارتودنسی ثابت و متحرک
اطلاع از هزینه دقیق ارتودنسی دندان ، پس از مراجعه به متخصص ارتودنسی و انجام معاینات و عکس برداری و مشورت با شما و بررسی کامل فک و ارزیابی احتمالی وجود جرم یا پوسیدگی در دندان امکان پذیر است. هم چنین هزینه ارتودنسی به نوع درمان، براکت ها و بریس های مورد استفاده برای فرد و طول دوره درمان و تعداد مراجعات به مطب دندانپزشکی و جراحی در صورت نیاز وابسته است.
