رحم به طور طبیعی توسط رباط ها و یا بافت های مختلفی به دیواره لگن متصل شده است. در اثر عوامل مختلفی مانند افزایش سن، زایمان های سخت و مکرر و فشار به شکم ساختار این بافت ها به مرور تحلیل رفته و شل می شود. همین امر موجب آویزان شدن یا به اصطلاح افتادگی رحم می شود. افتادگی رحم بر حسب شدت به درجات مختلفی تقسیم بندی می شود.
علائم و نشانه های افتادگی رحم
شدت و درجه افتادگی رحم در همه افراد متفاوت است. افتادگی خفیف معمولا هیچ علامتی ندارد اما اگر شدید باشد علائمی بروز می کند که این علائم شامل موارد ذیل می باشد :
- احساس پری در قسمت مهبل و مجرای ادراری
- وجود توده جلو آمده و احساس سنگینی و درد خفیف در قسمت تحتانی پشت، واژن یا لگن
- ناراحتی مبهم در لگن و کمر دردی که با بلند شدن شدت می یابد.
- بی اختیاری یا نشت ادرار هنگام خندیدین عطسه یا سرفه
- احساسی مانند نشستن روی یک توپ کوچک
- احساس مراجعه فوری برای تخلیه ادرار
- احساس درد و ناراحتی هنگام رابطه جنسی
علت افتادگی رحم چیست؟
حال که متوجه شدید که این عارضه دقیقا چیست به بررسی علل آن خواهیم پرداخت. از علل ایجاد افتادگی رحم می توان زایمان طبیعی را به عنوان مهمترین علت نام برد. اما به غیر از آن موارد زیر برای به وجود آمدن این عارضه موثر هستند از جمله:
- کهولت سن
- ضعیف شدن عضلات کف لگنی
- ضربه به ناحیه شکم
- اضافه وزن
- یائسگی
- یبوست
همانطور که اشاره شد زایمان طبیعی جز علل اصلی این عارضه است، اما در اکثر بانوان این بیماری نمود آشکار نخواهد داشت چه بسا بانوانی پس از زایمان به آن دچار شده اند، اما به علت خفیف بودن آن، در پی درما برنیامده اند.
درمان افتادگی رحم
درمان برای این شرایط همیشه لازم نیست. اگر افتادگی شدید است، با پزشک خود در مورد گزینه‌های درمانی مناسب صحبت کنید.
درمان‌های غیر جراحی شامل:
- کاهش وزن برای از بین بردن فشار از روی ساختارهای لگن
- خودداری از بلند کردن اجسام سنگین
- انجام تمرینات کگل یا تمرینات کف لگن برای تقویت عضلات واژن
- پوشیدن پساری، وسیله‌ای است که در واژن و در زیر گردن رحم قرار می‌گیرد و به تثبیت رحم و دهانه رحم کمک می‌کند.
استفاده از استروژن واژینال به خوبی مطالعه شده و بهبود در بازسازی و قدرت بافت واژن را نشان می‌دهد. اگرچه استفاده از این استروژن برای تقویت سایر گزینه‌های درمانی ممکن است مفید باشد، اما به خودی خود افتادگی را برطرف نمی‌کند.
درمان قطعی افتادگی رحم
لاپاراسکوپی
دستگاه لاپاراسکوپ از طریق ناف بیمار وارد بدن او شده و رحم را به محل خود بازمی گرداند. این روش درمانی از طریق ایجاد برش شکمی نیز قابل انجام می باشد.عواملی نظیر افزایش وزن، سرفه مزمن و… می توانند نتایج حاصل از این روش درمانی را تحت تاثیر قرار دهند و حتی منجر به افتادگی مجدد رحم شوند.
هیسترکتومی
عمل جراحی برداشتن رحم، در موارد خاص و بنا به تجویز متخصص زنان و زایمان انتخاب می شود.عمل جراحی برداشتن رحم یا همان هیسترکتومی، کاملا ایمن می باشد و می تواند ضامن سلامتی بیمار باشد. با این حال اشتباه در روند این عمل جراحی می تواند عوارض نامطلوبی را به بیمار تحمیل کند.با انجام این تکنیک درمانی، فرد توانایی بارداری خود را از دست خواهد داد.
پیشگیری از افتادگی رحم
اگرچه در برخی مواقع مثل یائسگی ابتلا به این بیماری غیر قابل کنترل است، با این حال رعایت برخی اصول می تواند شانس ابتلا به آن را تا میزان قابل توجهی کاهش دهد. از جمله این اقدامات:
تغییر سبک زندگی به سمت انجام فعالیت های ورزشی
تناسب اندام و جلوگیری از چاقی
فراگیری تمیرنات کگل
پیشگیری از ابتلا به یبوست و یا بیماری هایی که افتادگی رحم رادر پی دارند.
